مهم ترين آسيب هاي اينترنت

1-آسيب هاي فکري

امروزه دنياي رايانه، هويت يابي و هويت جويي نسل جوان و نوجوان را در ابعاد فکري و اخلاقي تحت تأثير قرار داده، تا جايي که آسيب هاي اجتماعي رابطه اي تنگاتنگ با مقوله ي فن آوري اطلاعات، انفجار اطلاعات و جهاني شدن پيدا کرده است. رايانه موجب بروز پديده اي جديد با عنوان «اعتيادهاي نو و مدرن» شده و بدين وسيله سبب افزايش آسيب هاي اجتماعي گرديده است. استفاده ي خارج از حد متعارف از اينترنت، موجب ايجاد وابستگي شديد رواني و فکري مي شود، به طوري که بعضي از کاربران به يک فضاي غير واقعي پناه برده، در آن جا زندگي مي کنند.(1)
با ورود اينترنت و رايانه به درون خانواده ها، بين والدين و فرزندان جدايي فکري، عاطفي و فيزيکي رخ مي دهد. نتيجه ي تحقيقات نشان مي دهد که درصد بالايي از نوجوانان و جوانان از اينترنت براي فعاليت هاي بيهوده اي نظير: دوست يابي، بازي و صحبت با يک ديگر استفاده مي کنند. محيط جذاب و به ظاهر صميمانه ي سايت هاي اينترنتي سبب مي شود که کاربر بدون آن که گذر زمان را حس کند در آن ها فعاليت داشته باشد.
از طرفي، نوجوان که پشت ميز رايانه و اينترنت نشسته است برنامه هاي سايت را لذت بخش تر از سخنان پدر و مادر مي داند و در نتيجه، در ارتباطات، رفتار و زندگي اجتماعي او اختلال ايجاد مي شود.

2-آسيب هاي اجتماعي- فرهنگي

در سال 1955 ميلادي روان پزشکي به نام «گلد برگ» اعتياد جديدي به نام اعتياد به اينترنت را کشف کرد. اين اعتياد به سرعت رو به گسترش است و هر روز افراد جديدي را به کام خود مي کشد. گاه مشاهده مي شود که افراد يا فرزندان ما چنان در اتاق هاي گفت و گو غرق مي شوند که حتي زمان صرف ناهار يا شام را به فراموشي مي سپارند. اين ها علائمي شبيه الکلي ها يا معتادان به مواد مخدر دارند.بسياري از آن ها از بي خوابي رنج مي برند، خسته اند و روابطشان با اطرافيان و جامعه به حداقل رسيده است و بيشتر حالت عصبي دارند. کم رنگ شدن و از بين رفتن رابطه ي عاطفي کاربر با اعضاي خانواده و تبديل آن به رابطه اي سرد و مسالمت آميز، از ديگر اثرهاي نامطلوب اعتياد به اينترنت است.
از طرفي، سودجويان از طريق القائات فرهنگي، زمينه را براي گريز فرهنگي کاربران فراهم مي کنند و موجب از خود بيگانگي و از دست دادن هويت فرهنگي آنان مي شوند.
کودکاني که از بدو زندگي و در دوران کودکي به دليل کمبود فضاهاي تفريحي و آموزشي در جامعه، در منزل با بازي هاي کامپيوتري مشغول مي شوند، به تدريج نوعي انزواطلبي را پيش مي گيرند که در نهايت باعث منزوي شدن آنان از اجتماع مي شود. حال آن که کودکان در دوران رشد مي بايست با هم نوعان و کودکان هم سن خود بازي هاي دسته جمعي انجام دهند تا ارتباطات اجتماعي را فراگيرند. منزوي شدن کودک و بازي با افرادي که در دنياي واقعي وجود خارجي ندارند، در آينده ممکن است آثار بسيار منفي و نامطلوب در رفتارهاي اجتماعي کودک ايجاد کند.

3-آسيب هاي اخلاقي

حدود 1/5 درصد از مجموع اطلاعات موجود در سايت هاي اينترنتي، غير اخلاقي، بيش از 90 درصد از آن ها تجاري و مابقي آن ها با امور علمي، فرهنگي، ورزشي و ساير موضوعات، مرتبط است. اين در حالي است که 11 درصد افراد روي زمين با رفتارهاي جنسي ناسالم مواجه اند که اصولا ربطي به اينترنت ندارد.
بنابراين، آسيب هاي ناشي از اينترنت، در مقايسه با شرايط عادي فساد اخلاقي در جامعه، چندين برابر کمتر است، اما آن چه مي تواند در اينترنت خطرناک تر تلقي گردد، ارتباطي است که از طريق اتاق هاي گفت و گو بين افراد مختلف برقرار مي شود و در برخي موارد صدمات فراواني به وجود مي آورد. اين اتاق هاي گفت و گو که معمولا با نام هاي جعلي و مجهول امکان ارتباط در آن وجود دارد، مي تواند زمينه هاي لازم را براي ايجاد برخي از مفاسد اجتماعي به وجود آورد و تقريبا راهي براي جلوگيري از آن وجود ندارد.
به جرأت مي توان گفت که خطر اتاق هاي گفت و گو به مراتب بيشتر از سايت هاي غير اخلاقي موجود در اينترنت است، زيرا بي اطلاعي خانواده ها از اين موضوع خطرهايي را به آنان تحميل مي کند. از سوي ديگر، از جمله چالش هاي اساسي گسترش فن آوري ارتباطات در جهان، مخصوصا در کشورهاي در حال توسعه، آسيب هاي فرهنگي و اجتماعي است. قرار گرفتن در معرض فرهنگ هاي گوناگون، آزادي هاي زياد در يک دوره ي زماني نسبتا کوتاه و امکان دسترسي به اطلاعات غير اخلاقي گوناگون از طريق اينترنت، برخي از نمونه هاي اين خطرها مي باشد.

4-آسيب هاي جسماني

استفاده بيش از حد از رايانه ، آثار زير را به دنبال دارد:
الف)تيک ها، فشارهاي عصبي، چشم درد، چاقي و انزواي اجتماعي را منجر مي شود؛
ب)رکود فعاليت هاي معده، ايجاد چاقي، عدم جذب چربي ها، افزايش قند خون، کم شدن فعاليت کلي بدن و مشکلات تنفسي را به همراه دارد؛
ج)سبب افتادن سر شانه ها و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبيعي مي شود؛
د)کودکان و نوجوانان را از يادگيرهاي شناختي، جسماني و اجتماعي باز مي دارد.(2)
بازي هاي کامپيوتري به سبب داشتن صفحات گرافيکي، تنوع رنگ و سرعت زياد تعويض صفحات، تأثيرات منفي بر روي مغز و اعصاب کودکان مي گذارد و از اين راه برخي اختلالات را موجب مي شود. تأثيرات منفي کامپيوتر بر بدن افراد شامل دردهاي شديد کمر، دست، گردن و سر، که به صورت آرتروز ظاهر مي شود و گاهي موجب ايجاد کيست معضلي در مچ دست مي گردد.

پي نوشتها:

1-علي دلدار، رايانه کودکان را خانه نشين مي کند، روزنامه ي همشهري، 1385/11/9.
2-همان، ص 30.

منبع: مجله ي معارف اسلامي شماره 71
/خ